Work and Travel Programı Süresince ABD’de Araba Nasıl Kiralanır?
Amerika’da araba kiralama şirketleri, araba kiralamak için genellikle minimum yaş gereksinimi isterler. Minimum yaş sınırı 21’dir. Diğer gerekli belgeler ise, geçerli uluslararası sürücü belgesi (Türkiye’deki ehliyetinizi Amerika’da kullanabilirsiniz) ve geçerli bir kredi kartıdır. Eğer araba kiralamak istiyorsanız ve şartlarınızda kiralamaya uygunsa, arabanın giderleri ve riski size aittir. Türkiye’de olduğu gibi araba kiralama firmaları en iyi çözümdür. Avis, Budget Rent-A-Car, Alamo, Hertz gibi… Birçok eyalette Türk ehliyeti ilk 3 ay ile 6 ay arasında geçerli olmaktadır. Yani uluslararası ehliyet almanız gerekmemektedir. Sadece ülkeye ne zaman giriş yaptığınızı belgeleyebilmek adına yanınızda pasaport taşımalısınız ya da herhangi bir ID kart...
Work and Travel Programı Süresince Araba Nasıl Alınır, Nasıl Satılır?
Amerika'da araba satın almak veya satmak çok kolaydır. Dealer denen galerilerden araba almak pahalıdır çünkü arabaların her türlü bakımını yapıp satışa sunarlar. Bunun yerine direkt satıcıdan peşin olarak satın alınması daha ekonomik olur. Bundan sonra yapılması gereken DMV (Department of Motor Vehicles) e gidilerek (10 gün içinde) basit bir form doldurulmasıdır.
Bunun karşılığında evinize arabanın size ait olduğuna dair Certificate of Title (Mülkiyet Belgesi) diger adi ile pink slip yollanacaktır. Eğer araba satıyor iseniz DMV'ye gitmenize bile gerek yoktur. Pink slip de arabanın satılması ile ilgili küçük bir formu doldurmanız ve alıcının DMV ye gitmesi yeterlidir.
DMV de arabayı üzerinize kayıt ettiriken % 5 lik bir alım satım vergisi sizden talep edilecektir. Bu da 750 dolarlık bir araba için 50 dolarlık bir vergi demektir. Araba satın alınırken ücreti peşin ödeyerek indirim de yapabilirsiniz.
Work and Travel Programı Süresince ABD de Ehliyet Almak, ID Kart Çıkarmak
Hemen hemen erişkin her kişinin araç sahibi olduğu ABD’de ehliyet almak çok kolaydır ve ehliyet aynı zamanda kimlik yani Identity Kart (ID) olarak basılır ve kullanılır. Sigara - İçki satışında ve barlara girişlerde yada yasal işlemlerde bu kart kimlik belgesi olarak gösterilir…..Ehliyeti olmayanlar sadece ID kart çıkarırlar.
Ehliyet almak için her şehirde bulunan DMV ( Department of Motor Vehicles) a Pasaport ve Sosyal Güvenlik Numarası ile başvurulur. Bu ofisten ücretsiz sağlayacağınız trafik el kitabından 30-50 soruluk bir test sınavına girilir ve sınav sonucu hemen orda optik okuyucudan geçirilerek açıklanır. Sınavı geçenler direksiyon testi için istediği bir tarihi alarak direksiyon sınavına girerler ve aynı gün ehliyet alınır.
ID kart için ise Pasaport, SSN ve DS 2019 ile başvurmak yeterli olacak. Fotoğraf başvuru esnasında dijital olarak alınıyor ve 1 saat içinde üzerinde ID numaranız ve adres bilgilerinizin bulunduğu yeni kimlik belgeniz size teslim ediliyor.
ID kart çıkarmak Pasaport, DS2019 ve Sosyal Güvenlik kartı gibi çok önemli belgeleri yanınızda taşımak ve kaybetme riskini ortadan kaldıracaktır bu nedenle her öğrencinin ABD ye vardıktan sonra en kısa sürede yapması gereken bir işlemdir. ID kart ücreti 25-35 dolar civarı eyalete göre değişiyor.
Work and Travel Programı Süresince Ev Kiralamak?
ABD'de iseniz yerleşeceğiniz yerde kiralık ev/dairelerle ilgili bilgi almak için yerel gazetelerde verilen ilanlara, sokak başlarında ve ev girişlerindeki gazete kutularına koyulan "Rental Guides" lara bakarak ön araştırmalar yapabilirsiniz. Bunun yanı sıra www.craiglist.org, www.sublet.com veya www.rent.com gibi internet sitelerinden Türkiye'den ayrılmadan bile bilgi sahibi olabilirsiniz.
Craiglist.org ABD’de çok yaygın olan bir non-profit yani kar amacı gütmeyen ilan sitesidir ve hemen hemen her şeyi buradan bulmak mümkündür : İş, ev, araba, cep telefonu, bisiklet, ev eşyası, arkadaş…
ABD'de ev kiralama için kiralayan kurum, site yönetimi ya da şahısa maddi olarak yeterlilik gösteren belgelerin sunulması gerekmektedir. SSN numaranızı alıp hakkınızda bir kredi geçmişi raporu (Credit Report) almak isteyebilirler. Çalıştığınıza ve/veya kirayı ödeyecek güce sahip olduğunuza dair kanıt da istenebilir. Eğer istenen şartları yerine getirirseniz başvuru (Rental application) doldurup kontrakt imzalanır.
İmzalayacağınız kira kontratına "lease" deniyor. Kira kontratları genel olarak 1 seneliğine imzalanır. Altı aylık ya da aydan aya ev kiralamak da mümkündür. Depozit olarak genelde bir aylık kira bedeli kontrakt imzalanınca alınır. Kira 400 dolar ise (ortalama oda aylik kira bedeli) 400 dolar da depozit istenir ve bu genellikle son ayın kirası olarak sayılır.
Kiralanan dairelerde su parası kiraya dahildir fakat elektrik, doğal gaz gibi giderler kiracı tarafından ödenir. Ev telefonları yerel aramalarda ücretsizdir. ABD'de kiralanacak evlerin çoğu beyaz eşya olarak bilinen buzdolabı, fırın, ocak, bulaşık makinesi, klima ile birlikte kiraya verilir.
ABD'de elektrik akımı 110volt/60Hz. Türkiye'de kullandığınız el aletleri ve diğer elektronik aygıtlar akım adaptörü olmadan ABD'de çalışmayacaktır.
Amerika’da İş Ortamı, İkinci İş İmkanı ve Ücretlendirme Nasıl?
Dünyanın en büyük ekonomisi hala ABD ve bu nedenle en büyük şirketler ve mağaza zincirleride burada bulunuyor. Dolayısıyla kurumsallaşmış bir yapı var işletmelerde, ast-üst bölümü çok yaygın ve servis sektörü 24 saat çalışıyor. Yasalar gereği haftalık çalışma saati 40'dır ve bu limit aşıldığında işveren overtime ödemek zorundadır. Bu nedenle günlük işe başlama ve bitirme (punch in – punch out) tam olarak çalışma programına uygun olmalıdır. Maximum 5 dakika erken yada geç kalmaya izin verilir.
ABD'de ikinci iş bulmak çok kolaydır, özellikle yaz aylarında. Haftada 25 saat ve üzeri çalışanlar için işverenler sosyal güvenlik primi ödemek zorundadır. Bu primleri ödememek için işverenler part time (haftalık 25 saatten az) çalışabilecek insanlara ihtiyaç duymaktadı Genellikle elemana ihtiyacı olan yerler girişlerine ‘’ Now Hiring ’’ tabelası ya da afişi asarlar ve buralara başvurarak doldurulan başvuru formu ile ikinci iş bulunur. Craiglist ve Monster gibi web sayfalarından ikinci iş bulmakta mümkündür.
Ücretler 7 dolar dan başlar. Ancak yaşanılan bölgedeki hayat pahalılığına ve işin cinsine göre bu oran 8-9-10-12 dolara (Californiya) kadar yükselebilmekte. Tabiki bu ücretler vasıfsız çalışanlar (General Labor) içindir. Beyaz yaka dediğimiz üst düzey çalışanlar ise 14-18-20 dolar ve üzeri saat başı ücret alırlar. Ödemeler her iki haftada bir çekle yapilir ve buna Paycheck denir. İki bolumden olusan paycheck in check bolumu koparılıp arkası imzalanarak yerel ve ulusal bir bankaya gidilerek bozdurulur.
Work and Travel Süresince Bankacılık işlemleri
ABD'de yerel ve ulusal bir çok banka bulunmaktadır ve paycheck’leri bütün bankalarda bozdurulabilir. Bank of America, City BANK, HSBC, Wells Fargo ve Washington Mutual vs. en büyük ulusal bankalar iken daha bir çok küçük şehir ve kasabada yerel bankalarda bulunmaktadır. Bunlardan City Bank ve HSBC Türkiye dede hizmet vermektedir.
ABD'ye gitmeden bu bankalarda hesap açtırmak ve kredi kartı sahibi olmak faydalı olacaktır. Bu işlem gitmeden ve oraya gittikten sonra yapılır. ABD'de bankalardan hesap açtırırken debit card yani ATM kartı ücretsiz verilir, fakat kredi kartı verilmez. Debit kartlarda kredi kartı gibi ödeme aracı olarak her yerde kullanılabilmektedir.
Work and Travel Süresince ABD’de Sosyal Güvenlik Numarasına Başvurmak?
ABD'de çalışabilmek ve devlet hizmetlerinden yararlanabilmek için herkes Sosyal Güvenlik Numarasına sahip olmalıdır. Türkiye deki T.C. Kimlik numarasına benzetilebilir bu...Sosyal Güvenlik Numarası her şehirde bulunan Sosyal Güvenlik İdaresine (Social Security Administration) Pasaport ve DS2019 Formu ile başvurularak alınır ve hayat botu geçerlidir. Başvuru yapıldıktan sonra 2-3 hafta içinde verilen adrese posta ile gönderilir. Daha geniş bilgi ve en yakın ofis için web sayfasından bilgi alınabilir.
Work and Travel Süresince Cep Telefonu Nasıl Alınır?
Cep telefonu Türkiye'de olduğu gibi ABD’de olmazsa olmaz hizmetlerden biridir ve iletişim için ihtiyaç duyulacaktır. Türkiye’deki cep telefonlarını ABD kullanmak isteyenler hatlarını uluslar arası konuşmaya açtırabilirler fakat bağlantı sorunları olacaktır ve bu yöntem hiç ekonomik değildir. Bunun yerine elinizdeki sim kartlı cep telefonunu da beraberinizde götürmek ve orda T- Mobile gibi sim kartla çalışan operatörlerden Türkiye deki gibi kontör yükleyerek cep telefonunuzu kullanabilirsiniz. Ayrıca süper marketlerde fiyatı 20 doları aşmayan kontör yüklü telefonlardan alıp bunlara kontör yükleyerek orda cep telefonuna sahip olabilirsiniz.
ABD'deki bir çok operatör (Verizon, Sprint vs…) cep telefonunu ücretsiz ya da çok ekonomik olarak kullanıcılarına sağlamaktadır fakat bu telefonlar sim kartsızdır ve başka operatörler ile çalışmaz, 6 ay ve üzeri kontratla edinilir. Ama ABD’de alacağınız sim kartlı telefonları Türkiye’de kayıt ettirerek kullanabilirsiniz. Ücretler genelde faturalı olur ve ayda 40-50 dolar ödeyerek limitsiz konuşulur.
Bildiğiniz üzere Work and Travel sizlerin hayatınızı değiştirebilecek en kapsamlı program. Peki, bu programa erken kayıt yaptırmanın avantajları nelerdir?
DevamıŞimdi size daha 19 yaşımda iken katıldığım Work and Travel maceramı kısaca özetleyeceğim. Ben açıkçası biraz kırılgan yetiştirilmiş ailemden daha önce hiç uzak kalmamış biriydim, fakat artık kendi bütçemi yönetmeyi ve kendi ayaklarımın üstünde nasıl duracağımı öğrenmek için bir adım atmam gerekiyordu ve bu programa katıldım.
Devamı- Size nasıl yardımcı olabilirim?
Konuşmaya Katıl